Sayıştay Başkanlığı, Samsun'un Atakum İlçe Belediyesinin 2020 yılı Denetim Raporunda tespit ettiği olumsuzlukları yayımladı.
Sayıştay denetçilerinin Atakum Belediyesinde yaptığı denetimlere dayalı olarak hazırlanan 2020 yılı Raporunda, belediye şirketinde işçi statüsündeki personel için kıdem tazminatı karşılığı ayrılması, borçlanma sınırının aşılması, hazineye ait taşınmazların satışından gece kondu fonuna aktarım yapılmaması ve fon hesabındaki tutarın amacı dışında kullanılması gibi bulgular yer aldı.
Atakum Belediyesinin yayımlanan 2020 Yılı Sayıştay Raporunda şu bilgiler yer aldı.
Belediyenin bütçe giderleri toplamı 2020 yılında 2019 yılına göre 15.288.658,52 TL (%11) artmıştır. Gider kalemleri incelendiğinde; 2020 yılında faiz giderleri 1.630.037,80 TL (%14), sermaye giderleri ise 8.587.258,29 TL (%57) azalmıştır. Ancak personel giderlerinin 5.233.797,74 TL (%22), sosyal güvenlik kurumlarına devlet prim giderlerinin 403.367,39 TL (%11), mal ve hizmet alım giderlerinin 18.721.523,18 TL (%25), sermaye transferleri 81.120,82 TL (%16), borç verme giderleri ise 1.000.000,00 TL (%50) arttığı görülmektedir. Mal ve Hizmet Alım Giderlerinde 2020 yılında artış olmasının sebebi 696 sayılı KHK kapsamında personel hizmet alımından ve covid-19 salgını nedeniyle temizlik hizmetleri ve hijyen ürünlerinin temininden kaynaklanmaktadır. Faiz giderlerindeki temel sebep ise daha öncede bahsedildiği üzere salgın nedeniyle özgelirlerdeki azalış finansman ihtiyacı doğurmuştur bu durumda faiz yükünü artırmıştır. Faaliyet Sonuçları Tablosuna göre; bütçe ile ilgili olsun ya da olmasın Belediyenin faaliyetlerinden dolayı tahakkuk eden 2020 yılı Faaliyet Gideri 148.127.040,28 TL, Faaliyet Geliri 130.498.226,65 TL olup Dönem Olumsuz Faaliyet Sonucu ise -17.628.813,63 TL olarak gerçekleşmiştir.
DENETİM GÖRÜŞÜ
Atakum Belediyesinin 2020 yılına ilişkin yukarıda belirtilen ve kamu idaresi tarafından sunulan; geçerli finansal raporlama çerçevesi kapsamındaki mali rapor ve tablolarının, “Denetim Görüşünün Dayanağı Bulgular” bölümünde belirtilen hesap alanları hariç tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi içerdiği kanaatine varılmıştır.
DENETİM GÖRÜŞÜNÜN DAYANAĞI BULGULAR
Bu bölümde, mali rapor ve tablolara verilen görüş ile ilgili olan bulgular yer almaktadır.
BULGU 1: Belediye Şirketinde İşçi Statüsündeki Personel İçin Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılmaması
Atakum Belediyesi 2020 yılı mali tablolar ve eki belgelerin incelenmesinde; 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile belediye şirketinde işçi statüsüne geçirilen personel için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı görülmüştür. Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 472-Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’nın niteliğini açıklayan 330’uncu maddesinde; bu hesabın ilgili mevzuatında belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılığının izlenmesi amacıyla kullanılacağı ifade edilmiştir. Aynı hesabın işleyişini açıklayan 331’nci maddesine göre hesaplanan kıdem tazminatı karşılıkları bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabı’na borç kaydedilmelidir. 03.12.2014 tarih ve 2014/7052 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’ne göre; kamu idarelerinin bilinen ve tutarları tahmin ve hesap edilebilen tüm yabancı kaynakları bilançoda gösterilmeli, bütçe ile ilgili olsun veya olmasın genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri gereği tahakkuk eden her türlü gideri ise gider hesaplarında izlenmelidir.
Samsun Atakum Belediyesi 2020 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu
696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı KHK’ya geçici 24'üncü madde eklenmiş ve bu madde hükmü gereği belediye ve bağlı kuruluşları ile sermayesinin yarıdan fazlasına sahip oldukları şirketlerde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu veya diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibariyle çalıştırılmakta olanlar belli şartların sağlanması halinde işçi statüsüne geçirilmiştir. Söz konusu düzenleme kapsamında belediye şirketinde istihdam edilen personel için 2020 yılı dönemi için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmadığı görülmüştür. Belediye şirketinde işçi statüsüne geçirilen personel için kıdem tazminatı karşılığı ayrılmaması neticesinde, İdare 2020 mali tablolarında 472-Kıdem Tazminatı Karşılıkları Hesabı ile 630-Giderler Hesabı’nın olduğundan eksik görünmesine sebebiyet verilmiştir. Yukarıda açıklanan mevzuat uyarınca, Belediye şirketinde işçi statüsüne geçirilen personel için kıdem tazminatı karşılığı ayrılması uygun olacaktır.
BULGU 2: Büyükşehir Belediyesine Ait Çevre Temizlik Vergisi Payının Hatalı
Muhasebeleştirilmesi
Atakum Belediyesi 2020 yılı mali tablolar ve eki belgelerin incelenmesinde; Atakum sınırları içerisindeki konutlardan tahsil edilen Çevre Temizlik Vergilerinden (ÇTV) Samsun Büyükşehir Belediyesine ait olan payların, Atakum Belediyesi’nin gelir ve gideri gibi muhasebeleştirildiği görülmüştür.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun mükerrer 44’üncü maddesinde; konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu ve işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait ÇTV'nin belediyelerce tahsil edileceği belirtilmiştir. Söz konusu maddede; tahsil edilen tutarın %20’sinin büyükşehir belediyesine aktarılması, büyükşehir dahilindeki ilçe belediyesinin sınırları içerisinde bulunan konutlara ilişkin çevre temizlik vergilerinin ise, su ve kanalizasyon idareleri tarafından su faturası ile birlikte tahsil edilerek %80’inin ilgili belediyeye, %20’sinin büyükşehir belediyesi hesaplarına aktarılması hüküm altına alınmıştır. Bu hüküm gereği; ilçe belediyelerinin sınırları içerisindeki konutlardan tahsil edilen tutarın %80’inin bütçe geliri olarak kayıt altına alınması, büyükşehir payı olan %20’lik tutara ilişkin gelir ve gider ile bütçe gelir ve gider hesaplarına herhangi bir kayıt yapılmaması gerekmektedir. Çünkü bu tutar ilçe belediyesinin geliri olmadığı gibi, doğrudan su kanalizasyon idareleri tarafından büyükşehir belediyesine aktarılmaktadır.
Samsun Atakum Belediyesi 2020 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 363-Kamu İdare Payları
Hesabı’nın işleyişini açıklayan 277’nci maddesine göre; bütçe geliri olarak tahsil edilip, ilgili mevzuatı uyarınca diğer kurumlara aktarılması gereken tutarlar bu hesaba alacak, 630-Giderler ve 830-Bütçe Giderleri Hesabı’na borç kaydedilmelidir. Dolayısıyla İdare tarafından bütçe geliri olarak tahsil edilmeyen ve aktarılmayan paylar için 600-Gelir, 630-Giderler, 800-Bütçe Gelirleri ve 830-Bütçe Giderleri hesabı’nın kullanılması mevzuata aykırılık oluşturmaktadır. Samsun Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (SASKİ) tarafından Atakum sınırları içerisindeki konutlardan tahsil edilen edilen ÇTV’nin %20’si olan 810.635,91 TL tutarındaki Samsun Büyükşehir Belediyesi payı, Atakum Belediyesi tarafından
bir taraftan 363-Kamu İdaresi Payları, diğer taraftan 600-Gelirler, 630-Giderler, 800-Bütçe Gelirleri, 830-Bütçe Giderleri hesabı’nda takip edilmiştir. Büyükşehir belediyesi payının muhasebeleştirilmesi sonucu, Atakum Belediyesinin 2020 yılı mali tablolarında 600-Gelirler, 630-Giderler, 800-Bütçe Gelirleri, 830-Bütçe Giderleri Hesapları olduğundan 810.635,91 TL fazla yer almıştır. Yukarıda yapılan açıklamalara uygun olarak, kurum muhasebe kayıtlarında Atakum sınırları içerisindeki konutlardan tahsil edilen ÇTV’den Samsun Büyükşehir Belediyesi payına
yer verilmemesi, mali tabloların tam ve doğru olması açısından önem arz etmektedir.
AMORTİSMAN AYRILMADIĞI TESPİT EDİLDİ
Atakum Belediyesi 2020 yılı mali tabloları ve eki belgelerinin incelenmesinde; muhasebe sisteminde kayıtlı olan ve amortismana tabi bazı duran varlıklar için amortisman ayrılmadığı görülmüştür.
BORÇLANMA LİMİTİ AŞILMIŞ
Atakum Belediyesinin 2020 yılı mali tablolar ve eki belgelerin incelenmesinde; yasal düzenlemelerde belirtilen borç limitini aştığı görülmüştür. 2020 yılında toplam 177.013.057,75 TL tutarında borçlanma olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda belediye, borçlanma limitini 27.091.747,91 TL (177.013.057,75-149.921.309,84) aşmıştır.
GECEKONDU FONU AMACI DIŞINDA KULLANILMIŞ
Atakum Belediyesi 2020 yılı mali tablolar ve eki belgelerin incelenmesinde; 2020 yılı içerisinde hazineye ait taşınmazların satışından elde edilen paylardan gecekondu fonuna aktarım yapılmadığı ve önceki yıllardan fonda kalan tutarların cari hesaba aktarılarak, amacı dışında kullanıldığı görülmüştür.
Atakum sınırları içerisinde hazineye ait taşınmazların satış bedelinden 2020 yılı içerisinde Atakum Belediyesine aktarılan toplam 553.414,87 TL pay, gecekondu fonuna aktarılmamıştır. Gecekondu fonunda kayıtlı geçmiş dönemlerden gelen tutarın tamamı da yıl içerisinde cari hesaba aktarılarak kullanılmıştır.
İŞÇİLERİN İZİN HAKLARI
Atakum Belediyesinde işçi statüsünde çalışan 94 personelden; 50 ila 100 gün arası izin hakkı bulunan 24, 100 ila 200 gün arası izin hakkı bulunan 27, 200 ila 300 gün arası izin hakkı bulunan 21, 300 ila 400 gün arası izin hakkı bulunan 8, 400 ila 500 gün arası izin hakkı bulunan 3, 500 günden fazla izin hakkı bulunan ise 1 personel olduğu görülmüştür. Oysa yukarıda yer alan düzenlemelere göre, işçiler yıllık izin haklarından feragat
edemezler. Anayasal bir hak olan yıllık izinlerin kullandırılmaması veya eksik kullandırılması durumunda ise, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 103’üncü maddesi gereğince, işveren veya işveren vekiline idari para cezası uygulanması gerekmektedir.
PARASAL LİMİTLER AŞILMIŞ
Atakum Belediyesinin 2020 yılı mali tabloları ve eki belgelerinin incelenmesinde; 2020 yılında pazarlık ve doğrudan temin usulü ile yapılan alımlarda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21 ve 22’nci maddelerinde belirlenen parasal limitlerin aşıldığı görülmüştür
Samsun Atakum Belediyesi 2020 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu
konulan ödeneğin % 10 olan tutarını mal alımları için 12.901.421,49 TL, hizmet alımları için - 20.774.816,66 TL aşmıştır.
Kaynak:SamsunKentHaber.com.tr