Samsun Kent Haber köşe yazarı Süleyman Erkan, Adalet Mülkün Temelidir sözünün bilinmeyen hikayesini yazdı
Mülk; üzerinde yaşadığımız topraktır. Bireyleri bir yere bağlayan, besleyen, yedirip içiren, bireyleri bir arada yaşatan, sevgiyle, acıyla ömrümüzü geçirdiğimiz toprak parçasıdır. Toprak vatandır, dildir, bayraktır.
Adliye saraylarının odalarında, yargıçların arkasında 'Adalet Mülkün Temelidir' yazısını görürüz. Bu yazının ana temelinin nereden kaynaklandığını hiç düşündünüz mü? Sizlere bu güzel cümlenin hikayesini kısaca anlatmaya çalışacağım.
Yıl 1750 Alman Prusya Kralı Büyük II. Ferederick Berlin yakınlarında ki Potsdam Ormanları’nda gezinirken bir yel değirmenin bulunduğu alçak tepenin üstünde durur. Manzara göz alıcı güzellikte, havası harikadır.
"Yazlık sarayımı buraya yapalım" diye çevresindekilere emir verir.
"Bu yazlık sarayımda kafamı dinlerim. Kütüphanemde ki kitaplarımı okur, halkıma daha yararlı işler yaparım" der, kral; "Bu değirmeni sahibinden kaç para isterse satın alın. Değirmeni yıkın, yerine bana ve halkıma laik bir saray yapın."
Kralın adamları en kısa zamanda değirmencinin kapısını çalarlar. Kralın selamını, isteğini iletirler. Değirmenci mülkünün satılık olmadığını, bu konuda ısrar edilmemesini elçilere söyler. Bu sözü duyan kral öfkelenir.
"Çağırın tez zamanda değirmenci yanıma gelsin" der.
Değirmenciyi kralın huzuruna çıkarırlar.
Kral; "Yanlış anladınız beyefendi herhalde! Ben bulunduğunuz araziyi satın almak istiyorum. Kaça satarsınız?" der
Değirmencide "Yanlış anlamadım efendim adamlarınıza da söyledim. Değirmenim satılık değildir." yanıtını verir...
Kral "Beyefendi inat etmeyin! Paranızı fazlasıyla vereceğim. Sizde gider başka yerden alırsınız?" diye ısrar eder...
Değirmenci direnir... "Sen koskoca kralsın, paranız çok. Git Almanya’nın, istediğin bölgesini seç, sarayını yap! Bu mülkü benden önce dedem işletiyordu. Dedemden sonra babam işletti. Şimdi ben işletiyorum. Benden sonrada oğluma, torunuma kalacak. Çocuğuma, torunuma bırakacağım mülkün bahçesinde dedemin, babamın mezarı var. Ölünce ben de yanlarına gömüleceğim. Burası bizim aile ocağımız. Satılık değil." karşılığını verir...
Sabrı tükenen, sinirlenen Kral Frederick ayağa fırlayarak, gürler; "Sen benim Prusya Kralı Frederick olduğumu bilmiyor musun yoksa?" diye bağırır...
Değirmenci; "Senin kral olduğunu biliyorum. Ama ben de bu değirmenin sahibi Sans Souci’yim."
Kral öfkesinden deliye döner; "Madem benim kim olduğumu biliyorsun, o halde mülkünü zorla alacağımı da biliyor olmalısın. Bakalım o zaman ne yapacaksın."
Değirmenci hiç telaşa düşmez. Tarihe geçecek, dünyanın her yerinde Adalet’in sloganı olacak ünlü lafını söyler.
"Sen Kralsın ama Berlinde hakimler var"
Kral, kendi ıslah ettiği adalet sistemine ve o düzenin yargıçlarına halkın nasıl güvendiğini, mahkemelere kralın bile laf geçiremeyeceğine inandığını anlar. Adamlarına tarihe geçen sözü söyler. "Hiçbir güç, hiçbir siyaset, hiçbir iktidar, kral bile olsa adaletin üstünde değildir! Hiç kimse adaletin üstüne çıkamaz."
Kral II. Frerederick bu yel değirmeninin Prusya Krallığı devam ettikçe korunmasını ister. Sarayını yel değirmeninin alt tarafına inşa ettirir.
Değirmencinin ismini sarayının da adı yapar. Sans Soucı Sarayı
Saray, değirmen günümüzde hala bir adalet simgesi olarak o tepede arka arkaya duruyor. Ne güzel bir adalet ki kralın arka bahçesinde bir değirmenci komşusu, dost olabiliyorlar. Belki de sabahları Prusya kralı II. Frederick bahçeye çıktığında değirmenci o’na seslenirdi;
"Hey Frederick sımsıcak ekmek yaptım göndereyim mi?"
Belki Prusya kralı II. Ferederick anlatırdı; "dalet her sabah bana, taze, sıcak bir ekmek kokusuyla gelirdi..."
Yıllar sonra genç bir Osmanlı subayı, bir yılbaşı gecesi Berlin’de bir davete katılır. Arkadaşlarına bu hikayeyi anlatır ve teklif eder.
"Haydi, gidelim bu sarayı görelim! Değirmende duruyormuş sarayın arkasında..."
Kimse yılbaşı balosunu bırakıp o soğukta dışarı çıkmak istemez. Genç subay kararlıdır. Tek başına çıkar gider. Eğlenceye, soğuğa rağmen bir başına bu eşsiz anıta bakar... O genç subay Mustafa Kemal’dir.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk, genç Cumhuriyeti’nin tüm mahkeme salanlarında, yargıçların arkasındaki duvara asılacak sözü yazdırır.
Adalet Mülkün Temelidir...
